COVID-19 herhangi bir etnik kökenden veya miletten bağımsız bir şekilde, birçok coğrafi bölgede, birçok farklı ülkeden insanı etkilemektedir. COVID-19 salgını hepimiz için stresli olabilir. Belirsizlik durumlarında insan zihni felaket senaryoları üretmeye eğilimlidir ve bu senaryoların %100 gerçekleşeceğine inanır ama onlar sadece senaryodur. Çünkü beynimiz tehlike sinyallerini algılayabilmemiz için çevremizi gözlemleyebilmek için evrimleşmiştir. Böyle bir salgın sırasında, kendimize, önem verdiklerimize ve günlük rutinlerimize ilişkin riskler hakkında korkutucu mesajlarla dolabiliriz. Bu kaygı sistemimizi aşırı hızlandırabilir ve hastalıktan başka bir şeye odaklanmayı zorlaştırabilir.
Stres Tepkisi Nedir?
Stres tepkisinin temel amacı bireyi dıştan gelen gerçek veya hayali bir tehlikeye karşı korumaktır. Bunu yapabilmek için tehlike durumunda savaş ve kaç tepkileri ortaya çıkar. Savaş ya da kaç tepkileri harekete geçtiğinde bedenimizde çok sayıda fiziksel değişiklik olur. Bunların tamamı bize enerji sağlamak amacıyla ortaya çıkan belirtilerdir. Vücudumuz önemli olmayan fonksiyonları kapatıp bir tehditle savaşabilmeniz veya kaçabilmeniz için gerekli kaynakları çalıştırmaya başlar. Bunlardan bazıları hızlı nefes alma, hızlı kalp atış hızı, terleme avuç içi, ağız kuruluğu, titreme vs.dir. Stresli hissetmek tamamen doğal olsa da stresin talepleri başa çıkma yeteneğimizi aştığında stress bir problem haline gelebilir. Bu noktada stres vücutta aşınma ve yıpranmaya ve sonucunda fiziksel ve/veya duygusal hastalıklara yol açmaya başlar.
Rahatlama Tepkisi Nedir?
Rahatlama tepkisi sürekli zihinsel odaklanma ile sağlanan fizyolojik bir durumdur. Derim bir dinlenme hali olarak yaşanır. Rahatlama tepkisinin çıkarılması, sinir sistemimizle ilişkilidir ve kas gerginliği, nefes alma hızı, kalp atış hızı ve kan basıncında değişikliklere yol açabilir.
Rahatlama Tepkisini Ortaya Çıkarmak
Rahatlama tepkisini ortaya çıkarmak için çok sayıda yöntem vardır. Farklı yöntemler farklı kişiler için işeyarayabilir; yöntemlerin bir kombinasyonunu tercih edilebilir. İçinde yaşadığımız yoğun günlerde, rahatlama tepkisini ortaya çıkarmak oldukça önemlidir.
- Yeniden Değerlendirme ve Başa Çıkma: Olumsuz tepkilerin sıklığının nasıl azaltılacağı ve potansiyel
stres faktörleriyle nasıl daha iyi başa çıkılabileceği öğrenilir.
- Olumlu Bakış Açıları: Zor durumlarda bile olumlu bir anlam bulunması ve stres faktörlerinin farklı bir
bakış açısıyla görülmesi öğrenilir.
- Sosyal Destek: Farklı sosyal destek türlerinin keşfedilmesi, etkili dinleme becerilerin ve empatik
düşüncelerin, duyguların ve davranışların ortaya çıkarılması öğrenilir.
- Sağlıklı Yaşam Davranışları: Fiziksel aktivite, beslenme ve dikkatli yeme ve iyileştirici uyku hedefleri
üzerine çalışılır, bireyselleştirilmiş hedeflere yönelik ilerleme sağlanır.
- Canlandırma: Sakinleştirici veya yardımcı zihinsel görüntüler yoluyla yönlendirilmeyi veya kendi
kendine yönlendirmeyi içerir. Huzurlu bir yerin, sakinleştirici bir sahnenin, iyileşme sürecinin, idealize
edilmiş bir deneyimin veya başka görüntülerin tanımını izlemeyi içerir.
- Bilgece Farkındalık: Bu yaklaşımda, günlük yaşam aktivitelerinde tam olarak var olmaya odaklanılır,
zaman içinde belirli anlarda yapılan bir aktiviteye dikkatin tamamen verilmesi sağlanır. Deneyim
arttıkça farkındalık artar.